1. Projekt zmian w Kodeksie Pracy dotyczący mobbingu
Inka Kalista, adwokatka

5 czerwca 2025 roku Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej opublikowało nowy projekt ustawy zmieniający przepisy Kodeksu pracy w zakresie mobbingu.

Nowa propozycja wprowadza kilka ważnych zmian, w tym między innymi:

1. Nowa bardziej obszerna definicja mobbingu

Nowa definicja zakłada, że mobbing wymaga systematycznego („uporczywego”) działania, przy czym zachowania mobbingowe mogą mieć charakter fizyczny, werbalny lub pozawerbalny.

W nowym projekcie doprecyzowano również co nie jest mobbingiem, tj. zachowania incydentalne, choćby stanowiły one naruszenie dóbr osobistych pracownika.

2. Prawo regresu dla pracodawcy

Obecne brzmienie projektu przewiduje, że pracodawca, który wypłacił odszkodowanie lub zadośćuczynienie ofierze mobbingu, będzie miał prawo żądać od osoby, od której pochodziły zachowania stanowiące mobbing wyrównania poniesionej szkody.

3. Zmiana przepisów postępowania cywilnego

W nowym projekcie przewidziano również zmianę Kodeksu postępowania cywilnego, na mocy której do właściwości sądów rejonowych, bez względu na wartość przedmiotu sporu, należeć będą także sprawy dotyczące ochrony dóbr osobistych, mobbingu, molestowania i molestowania seksualnego oraz roszczenia z tym związane.

4. Wyższe zadośćuczynienie

Wysokość zadośćuczynienia uległa zmianie – wcześniej miała odpowiadać co najmniej sześciomiesięcznemu wynagrodzeniu pracownika, natomiast obecnie została określona jako nie niższa niż dwunastokrotność minimalnego wynagrodzenia za pracę.

2. Zmiany w Kodeksie Pracy i ustawie ZFŚS
Artur Ślusarczyk, radca prawny

Rząd pracuje nad uproszczeniem wybranych procedur prawa pracy w odpowiedzi na postulaty rządowego Zespołu ds. deregulacji. Obecnie procedowany jest projekt ustawy zmieniającej Kodeks pracy oraz ustawę o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych.

Przewiduje on następujące zmiany:

• zastąpienie „formy pisemnej” przez „postać papierową lub elektroniczną” – zmiana
• ta dotyczy wielu przepisów Kodeksu pracy i ma na celu umożliwienie dokonywania czynności także w formie elektronicznej, podczas gdy dotychczas wymagana była każdorazowo forma pisemna. Nowe rozwiązanie ma usprawnić komunikację między pracodawcami a pracownikami.
• zmiana terminu wypłaty ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy – zgodnie z projektem, ekwiwalent będzie wypłacany łącznie z ostatnim wynagrodzeniem, a nie oddzielnie, co ma uprościć rozliczenia księgowe.
• zmiana liczby przedstawicieli pracowników w uzgodnieniach dotyczących ZFŚS – zamiast jednego przedstawiciela, po zmianach konieczne będzie wskazanie co najmniej dwóch. Celem tej zmiany jest ujednolicenie zasad reprezentacji pracowników w różnych sprawach z zakresu prawa pracy oraz wzmocnienie ochrony ich praw.

Proponowane zmiany nie są rewolucyjne, ale z pewnością usprawnią wiele czynności oraz dostosują regulacje prawa pracy do realiów współczesnego rynku, w którym forma elektroniczna odgrywa coraz większą rolę.

Pojęcie „postaci elektronicznej” jest szerokie i obejmuje zarówno formę elektroniczną zawierającą kwalifikowany podpis elektroniczny, jak i mniej sformalizowany email wysłany w sposób umożliwiający ustalenie osoby nadawcy. Ułatwi to pracownikom składanie niektórych pism drogą elektroniczną.

Nowe zasady dotyczą jednak głównie dokumentów mniej doniosłych prawnie, np. wniosku o urlop bezpłatny czy o zastosowanie ruchomego czasu pracy. Dla istotniejszych czynności nadal zastrzeżona pozostanie wyłącznie forma pisemna.

Projekt należy ocenić pozytywnie – stanowi krok w stronę uproszczenia procedur oraz dostosowania prawa pracy do nowoczesnych standardów komunikacji. Obecnie projekt znajduje się na etapie opiniowania.

3. Deregulacja ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych – łatwiejszy dostęp do danych z konta płatnika składek w ZUS
Marek Żmijewski, radca prawny

Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, który ma usprawnić wymianę informacji z ZUS i ograniczyć formalności, dzięki czemu przedsiębiorcy szybciej potwierdzą swoją wiarygodność finansową przed bankami i kontrahentami.

Nowe zasady udostępniania danych z ZUS

Dotychczas dane z konta płatnika składek ZUS trafiały jedynie do instytucji publicznych (np. sądów, urzędów skarbowych). Jeśli bank wymagał potwierdzenia braku zaległości w ZUS, przedsiębiorca musiał sam uzyskać z ZUS odpowiednie zaświadczenie i dostarczyć je do banku, co było czasochłonne i uciążliwe. Po projektowanej zmianie, uprawnienie do pozyskiwania danych z ZUS otrzymają również podmioty prywatne (m.in. banki, instytucje finansowe oraz firmy sprawdzające kontrahentów), które po uzyskaniu jednorazowej zgody przedsiębiorcy zyskają bezpośredni elektroniczny dostęp do wybranych informacji z konta płatnika.

Zakres udostępnianych danych

Zakres udostępnianych danych będzie ściśle określony i obejmie:

• NIP lub REGON (a w razie ich braku – PESEL);
• imię i nazwisko lub skróconą nazwę firmy;
• okresy rozliczeniowe oraz stan rozliczeń składek (ewentualne zaległości lub nadpłaty)

Korzyści i wejście w życie zmian

Elektroniczny dostęp do danych z ZUS znacząco skróci załatwianie spraw wymagających potwierdzenia informacji o firmie (np. oceny zdolności kredytowej w banku), eliminując konieczność uzyskiwania papierowych zaświadczeń i oczekiwania na ich wydanie, co przełoży się na szybsze decyzje i sprawniejszy obrót gospodarczy z korzyścią dla przedsiębiorców i instytucji finansowych.

Nowe przepisy mają zacząć obowiązywać po upływie 12 miesięcy od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.

4. Rada Ministrów przyjęła projekt zmian w Kodeksie pracy dot. stażu pracy
Anna Fidecka, aplikantka radcowska

Nadchodzą zmiany w zakresie liczenia okresu zatrudnienia. Dzięki tym zmianom okres pracy na umowie zlecenie czy w ramach działalności gospodarczej również będzie wliczał się do stażu pracy.

Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy przygotowanej przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej nowelizującej Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw. Regulacje wprowadzone w projekcie umożliwiają wliczanie do stażu pracy okresów wykonywania pracy na podstawie między innymi umów cywilnoprawnych, takich jak np. umowa zlecenie lub inne umowy o świadczenie usług, okresy prowadzenia pozarolniczej działalności czy wykonywanie pracy na podstawie umowy agencyjnej.

Proponowane zmiany mają na celu ujednolicenie zasad ustalania stażu pracy, od którego zależy szereg uprawnień pracowniczych, takich jak wymiar urlopu wypoczynkowego, czy odprawa pieniężna. Obecnie do stażu pracy wliczają się wyłącznie okresy przepracowane na umowie o pracę. Projekt nowelizacji stanowi odpowiedź na rosnącą liczbę osób wykonujących pracę poza tradycyjnym stosunkiem pracy i zmieniające się realia rynku zatrudnienia.

Nowe regulacje będą oznaczać istotne rozszerzenie katalogu okresów uwzględnianych przy ustalaniu praw pracowniczych, co w praktyce przełoży się na zwiększenie ochrony i uprawnień dla szerokiej grupy osób aktywnych zawodowo.

Projekt przewiduje, że przepisy mają wejść w życie 1 stycznia 2026 roku. Kolejnym etapem legislacyjnym będzie uchwalenie ustawy przez Parlament, a następnie podpisanie przez Prezydenta.